
Με τον όρο Μπαρόκ (Baroque) αναφερόμαστε στο καλλιτεχνικό ύφος που διαμορφώθηκε τον 17ο αιώνα, ξεκίνησε στη Ρώμη της Ιταλίας και σύντομα εξαπλώθηκε σχεδόν σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το ύφος αυτό απευθύνεται κυρίως στο συναίσθημα, ενώ χαρακτηρίζεται από έντονους, γεμάτους και εντυπωσιακούς ρυθμούς, σε αντίθεση με το αναγεννησιακό ύφος που βασίστηκε κυρίως στη λογική, ηρεμία και στη γαλήνη. Τα βασικότερα γνωρίσματα της εποχής Μπαρόκ είναι η λάμψη και το μεγαλείο, η πολύ φορτωμένη διακόσμηση και η προσοχή στις λεπτομέρειες. Με άλλα λόγια, όλα εκείνα τα στοιχεία που μπορούν να τραβήξουν την προσοχή και το θαυμασμό του θεατή, αλλά και του ακροατή.
Η τέχνη που γνώρισε τις μεγαλύτερες επιρροές και αλλαγές την εποχή του μπαρόκ, είναι η τέχνη της μουσικής. Αναπτύσσεται η οργανική μουσική ενώ μέχρι τότε είχαν προτεραιότητα οι ανθρώπινες φωνές. Οι κανόνες της πολυφωνικής μουσικής και της αρμονίας άρχισαν να μεταφέρονται στα μουσικά όργανα που ραγδαία εξελίσσονται κατασκευαστικά (π.χ. το φλάουτο ), ενώ εφευρίσκονται νέα (π.χ. το όμποε). Μεγάλη σημασία αποκτούν τα έγχορδα και ιδιαίτερα τα όργανα της οικογένειας του βιολιού.
Οι εκκλησιαστικοί τρόποι δίνουν τη θέση τους σε μείζονες και ελάσσονες κλίμακες και το basso continuo γίνεται κύριο χαρακτηριστικό αυτής της περιόδου,
Δημιουργούνται νέες μουσικές φόρμες όπως η σουίτα, η σονάτα-τρίο, το κοντσέρτο γρόσσο, η καντάτα και το ορατόριο, ενώ ταυτόχρονα εξελίσσεται και η όπερα.
Η Καθολική Εκκλησία στήριξε εξ ολοκλήρου το νέο μουσικό κίνημα και χρησιμοποίησε την τεχνοτροπία του και το δραματικό του ύφος για την αναπαράσταση πολλών θρησκευτικών θεμάτων που προκαλούσαν την συναισθηματική συμμετοχή του θεατή.
Σημαντικότεροι συνθέτες της εποχής μπαρόκ είναι οι:
T. Albinoni
I. S. Bach
G. Fr. Handel
Ar. Corelli
Al. Scarlatti
J.B. Lully
Fr. Couperin
J. Ph. Rameau
A. Vivaldi
Για το Ωδείο Ars Musicalis και το μάθημα Ιστορία της Μουσικής
ΙΩΑΝΝΑ ΜΑΚΡΗ